Sansevieria – żelazna roślina na prawie każde warunki

Często zastanawiamy się, czy istnieje roślina uniwersalna do naszego mieszkania. Czy jest taki gatunek, który poradzi sobie w słonecznym salonie, cienistej łazience, lub intymnej sypialni? Roślina nie tylko piękna ale i pożyteczna, która oczyści powietrze z toksyn i zamieni je w tlen a jednocześnie w zamian nie będzie wymagała regularnego podlewania, przesadzania oraz spryskiwania.? Czy roślina, radząca sobie bez nas przez wiele tygodni, pozwalająca nam wyjechać na wakacje, bez angażowania sąsiadki, przyjaciół lub rodziny, do jej odwiedzania i podtrzymywania przy życiu naprawdę istnieje? Otóż tak! Jest nią sansevieria a wraz z nią cała gama pięknych odmian, które zaspokoją nawet najwybredniejsze nasze gusta swym kształtem, kolorem liści i tempem wzrostu.

Wężownice gwinejskie, bo tak brzmi polska nazwa gatunku, do Europy w XVIII wieku sprowadził z Gwinei mroczny alchemik Raimondo de Sango, który wśród wielu tytułów był również księciem Sanseviero, stąd późniejsza nazwa gatunkowa tej rośliny. Sansevieria okazała się rośliną wyjątkowo kosmopolityczną. Świetnie radziła sobie na słonecznych parapetach włoskich arystokratów jak i w ciemnych pokojach angielskich robotników. W krótkim czasie opanowała całą Europę stając się jedną z popularniejszych roślin domowych tamtych czasów. Jednak przez trzy ostatnie stulecia, botanicy z tej żelaznej rośliny uczynili gatunek posiadający setki odmian, które dziś potrafią różnić się od siebie kształtem i kolorem liści oraz tempem wzrostu niczym nie przypominając swego gwinejskiego pierwowzoru. Wszystkie odmiany łączy kilka wspólnych cech. Są odporne na długotrwałą suszę, lubią ciasne doniczki, świetnie znoszą mocno zacienione miejsca i fantastycznie oczyszczają powietrze, produkując zdecydowanie więcej tlenu od innych roślin domowych.

Sansevieria gwinejska jest bardzo mało wymagającą rośliną. Jest odporna na długotrwałą suszę, jej niewielkie korzenie nie lubią dużych doniczek. Świetnie sprawdzi się w ciasnych, najlepiej ceramicznych donicach z otworem na dnie. Wężownice lubią podłoże przepuszczalne i nie tolerują długotrwałej wilgoci. Miesięczne odstępy w podlewaniu na pewno jej nie zaszkodzą a drenaż na spodzie doniczki wraz z odpowiednią ziemią do sukulentów firmy COMPO, zapewni optymalny wzrost przez długie lata, bez konieczności przesadzania.

Poznajmy zatem najciekawsze odmiany wężownicy gwinejskiej.

Trifaciata 'Laurentii' – to chyba najpopularniejsza odmiana wężownicy od lat. Uprawiana w biurach, kościołach czy urzędach, zalicza się do najszybciej i najwyżej rosnących odmian. Jej długie, mieczowate i zielone liście o żółtych obrzeżach, potrafią szybko dorastać do nawet 150 cm. Umieszczona w dekoracyjnej doniczce, świetnie nadaje się do nowoczesnych wnętrz, dobrze komponując się z kamieniem, szkłem czy stalą. Jest wyjątkowo mało wymagającą rośliną. Bez problemu poradzi sobie w nasłonecznionym pomieszczeniu, rosnąc szybko i bujnie, jak i ciemnych łazienkach czy sypialniach, choć wtedy wzrost jej będzie wolniejszy.

'Moonshine' – niższa od poprzedniczki odmiana dorasta do metra wysokości. Jej szablaste liście mają srebrzysto białe zabarwienie, przypominające światło księżyca. Ta piękna roślina świetnie nadaje się do minimalistycznych wnętrz i niezbyt jasnych sypialni, tworząc gęstą, srebrzystą i strzelistą kępę. Jest bardzo odporna na niedobór światła, świetnie znosi suszę, choć sporadyczne przelanie w przeciwieństwie do 'Laurentii' też powinna znieść bez uszczerbku.

'Zeylanica' – też zaliczana do wyższych odmian wężownic, charakteryzuje się srebrzysto-zielonym ubarwieniem szablastych liści, pokrytych ciemną mozaiką nieregularnych przebarwień. Wzrost jej jest powolny a sama roślina potrafi dorosnąć nawet do metra wysokości. Tak jak inne odmiany jest odporna na niedobór wody oraz światła. Sprawdzi się jednak i w słonecznych pomieszczeniach, gdzie jej wzrost będzie zdecydowanie silniejszy.

'Zeylanica Fan' – o ile umaszczenie jej jest bardzo podobne do poprzednio opisywanej Zeylaniki, to liście są ułożone wyjątkowo płasko, tworząc regularny wachlarz. Odmiana ta dorasta do metra wysokości a starsze liście łagodnie przechodzą z jasnego zabarwienia podstawy, do ciemnozielonych czubków. Moim zdaniem jest to jedna z bardziej dekoracyjnych odmian wężownic, świetnie nadająca się do pomieszczeń reprezentacyjnych.

'Golden Flame' – dość wysoka odmiana, dorastająca do pół metra. Młode liście charakteryzują się bardzo intensywnym, żółtym zabarwieniem, które z wiekiem troszeczkę traci na dynamice, ustępując ciemnozielonemu pigmentowi. Liście są wyprostowane o szablastym kształcie. Kępa jest bardzo gęsta a sama roślina zniesie wszystkie niedogodności, łącznie z suchym powietrzem i bardzo ciasną doniczką. Świetnie sprawdzi się w ciemniejszych miejscach rozjaśniając je swym oryginalnym ubarwieniem liści.

'Silver Flame' – jedna z piękniejszych, moim zdaniem wężownic. Charakteryzuje się szablastymi, ciemnozielonymi liśćmi o srebrno mozaikowym obrzeżeniu. Sansevieria ta, zalicza się do jednych z wyższych odmian i może osiągnąć nawet półtora metra wysokości. Ta nadzwyczaj elegancka odmiana, powinna znaleźć swoje miejsce w salonie lub reprezentacyjnych miejscach takich jak gabinety lub biblioteki.

'Aubritana' – dość wysoka odmiana o wyprostowanych liściach dorastających do ponad metra wysokości. Szablaste liście w kolorze zielonym z jasną mozaiką, tworzą gęstą i strzelistą kępę. Roślina ta jest bardzo odporna na niedobór światła oraz okresy suszy. Duża ilość liści, sprawia, że ta odmiana wężownicy świetnie oczyszcza powietrze z toksyn. Szczególnie polecam ją do sypialni i pokoi dziecięcych.

'Black Dragon' – to odmiana o wyjątkowo ciemnych i błyszczących liściach z jasnozielonym środkiem rozety, która może osiągnąć do pół metra wysokości. Tak jak większość odmian, również i ta preferuje jasne stanowiska, choć świetnie da sobie radę i w pomieszczeniach z niedoborem światła. Okresy suszy, trwające kilka tygodni nie zrobią na niej większego wrażenia a suche powietrze też nie jest dla niej dużym wyzwaniem. Ceramiczna doniczka i przepuszczalne podłoże, to klucz do długowieczności tego ciemno-zielonego smoka.

'Jade Pagoda' – jest to dość niska odmiana wężownicy o rozetkowym układzie ciemnozielonych liści z szeroko-żółtym obrzeżem. Ze względu na swój niewielki wzrost, świetnie się sprawdzi w małych doniczkach, ustawionych na niewielkich parapetach czy półkach np. w łazience lub sypialni. Jest rośliną wyjątkowo odporną na suszę i niedobór światła dziennego.

'Dragon wings' - wężownica ta również należy do niskich odmian i charakteryzuje się łódeczkowatym kształtem liści, w kolorze zielonym z ciemnozieloną mozaiką, które tworzą rozetę. Blaszki liściowe ozdobne są również z cienkich, różowawych i pofalowanych obwódek. Odmiana ta polecana jest na niewielkie parapety i półki do sypialni lub łazienki.

'Tabby Green' – odmiana bardzo podobna do poprzedniczki ale liście są ciemniejsze i węższe. Sama zaś obwódka jest bardziej różowa od 'Dragon Wings'. Obie odmiany należą do wolniej rosnących wężownic, więc świetnie nadadzą się do uprawy w małych ceramicznych doniczkach w niewielkich pomieszczeniach, takich jak np. sypialnie czy łazienki.

'Star Canary' – to jedna z piękniejszych, rozetkowych wężownic jakie znam. Jej niewielkie błyszczące, ciemnozielone listki tworzą piękną kępę, z której od środka wyrastające, młode blaszki mające kanarkowy kolor.

'Fernwood Punk' – to niska odmiana wężownicy o 'tapirowanym' kształcie kępy. Sansevieria ta, ma liście w kształcie wąskich rynienek, które są ostro zakończone a ich barwa jest ciemnozielona ze srebrnym pigmentem. Niewielkie rozmiary tej odmiany, która dorasta zaledwie do 30cm, sprawia że może zmieścić się na każdym parapecie czy półce a niewielkie wymagania co do światła i wilgotności gwarantują powodzenie w uprawie.

'Tough Lady' – odmiana o jasnozielonych, młodych, krótkich i ostrych liściach, które tworzą piętrową rozetę. Następnie z wiekiem starsze liście, stają się ciemnozielone, tworząc dwukolorową kępę o unikalnym kształcie. Odmiana ta charakteryzuje się wolnym wzrostem oraz bardzo dużą odpornością na suszę.

'Star Iguana' – to jedna z popularniejszych odmian wężownic o rozetkowym kształcie. Jest rośliną praktycznie jednobarwną o lekkiej srebrnej mozaice na zielonych, błyszczących liściach. Obrzeża blaszki są natomiast ciemnozielone. 'Star Iguana' charakteryzuje się powolnym i niskim wzrostem. Świetnie nadaje się do zacienionych łazienek lub sypialni.

'Green Hahnii' – jedna z najniższych odmian wężownicy o ciemnych i bardzo krótkich liściach. Wnętrze rozety jest natomiast jasnozielone z pręgowanym, ciemnym wzorem. Świetna odmiana na małe parapety, stoliki lub półki w ciemnej łazience.

'Golden Hahnii' – kształtem rozety bardzo podobna do poprzedniczki ale liście są jaśniejsze z żółta obwódką. Zastosowanie jak 'Green Hahnii'. Bardzo ładnie rozświetli ciemne łazienki i sypialnie swą żółtą barwą liści.

'Masoniana' – odmiana o bardzo szerokich liściach w kształcie bobrzego ogona. Kolor liści jest ciemnozielony z jasną mozaiką na całej jego powierzchni. Odmiana jest bardzo ceniona u kolekcjonerów ze względu na oryginalny kształt liści i całej rozety. Sansevieria 'Masoniana' jest wysoką odmianą. Idealnie nadaje się do salonów i gabinetów, gdzie świetnie swym wyglądem podkreśli prestiż pomieszczenia.

'Star Green Granite' – ta odmiana wężownicy jest mocno spokrewniona z 'Dragon Wings' ale liście ma bardziej wywinięte ku dołowi i pokryte srebrna mozaiką oraz poprzecznymi, zielonymi paskami. Charakterystyczne dla tej odmiany są również ciemno-czerwone obwódki liści, które są mocno pofalowane. Bardzo efektowna, niska odmiana, idealnie nadająca się do nowoczesnych wnętrz.

'Black Diamond' – piękna, wyprostowana i dość wysoka odmiana wężownicy o ciemnozielonych liściach ze złotym obrzeżem. 'Black Diamond' jest odmianą dość szybko rosnącą, szczególnie w jasnych i słonecznych miejscach. Jednak również w ciemnych sypialniach i łazienkach, powinna świetnie sobie dać radę.

Cylindrica 'Straight' – wolno rosnąca wężownica o masywnych, ostro zakończonych liściach. Ich kolor, jest ciemnozielony z jasnozielona mozaiką. Mimo wolnego wzrostu, rozeta jest w stanie osiągnąć metrowy rozmiar a sama kępa ma monumentalny wygląd, świetnie podkreślając prestiż salonów lub gabinetów w nowoczesnych wnętrzach. Odmiana jest wyjątkowo odporna na suszę i zacienienie.

'Samurai' – odmiana bardzo niska, charakteryzująca się mięsistymi liśćmi, tworzącymi rozetę. Cechą charakterystyczną są różowe obrzeża liści, które są ostre niczym miecz samuraja. Oryginalny wygląd i kolor rozety, sprawia iż świetnie nadaje się ta odmiana do uprawy w niewielkich wnętrzach, takich jak gabinety, sypialnie czy łazienki. 'Samurai' bardzo dobrze znosi zacienione miejsca oraz długotrwałe susze.

'Comet Rocky Mountain' – bardzo atrakcyjna odmiana wężownicy o lancetowatych liściach, koloru ciemno-zielonego ze srebrną pigmentacją. Iście tworzą wysoką, rozłożystą rozetę w kształcie gwiazdy. Odmiana ta świetnie będzie się prezentować w salonie lub innym, nowoczesnym wnętrzu. Jest bardzo odporna na suche powietrze oraz słabe warunki oświetleniowe.

Kirkii 'Coppertone' – jedna z najciekawszych odmian wężownicy. Jej liście są koloru brunatnego i piaskowego z beżowym obramowaniem. Wnętrze liści jest naznaczone pigmentacją o różnych odcieniach beżu. Sama rozeta jest rozłożysta a liście bardzo mięsiste i pofalowane. Mnogość wzorów i kształtów liści powodują, iż jest to wyjątkowa roślina do wyjątkowych miejsc, takich jak gabinety, biblioteki i inne reprezentacyjne pomieszczenia. Poszukiwana na rynku, może stać się klejnotem w koronie kolekcji sansevierii w naszym mieszkaniu.

'Javanica' – to odmiana o wyprostowanych, szablastych liściach, koloru zielonego z ciemniejszą, pasiastą pigmentacją, zdecydowanie bardziej ujawniającą się w słonecznych pomieszczeniach. Cechą charakterystyczną są połyskujące liście oraz dość powolny wzrost. 'Javanica' świetnie sobie poradzi również w ciemniejszych łazienkach lub sypialniach, jednak kolor liści nie będzie tak intensywny.

'Tiara Emerald'- odmiana o bardzo ciasno ułożonych, cylindrycznych liściach, tworzących tiarę. Szmaragdowe liście o ostro zakończonych czubkach, nadają tej wężownicy iście królewski wygląd, który świetnie będzie pasował do salonów, bibliotek i innych nowoczesnych i prestiżowych miejsc. Jest to niewątpliwie jedna z piękniejszych roślin na rynku.

Wymieniłem 26 odmian, które moim zdaniem zasługują na szczególną uwagę wśród miłośników tych pięknych sukulentów. Jednak to tylko niewielka porcja z ogromnej grupy odmian wężownic, które spotkamy na rynku. Jak możemy zauważyć, różnią się one od siebie kształtem, kolorem liści, szybkością wzrostu oraz rozmiarem. Mają jednak jedną, bardzo ważną cechę wspólną. Naukowcy z NASA umieścili ją wśród 18 najlepiej oczyszczających powietrze roślin na świecie. Ci sami naukowcy plasują ją na pierwszym miejscu pod tym samym względem, wśród roślin domowych. Wężownica doskonale radzi sobie z przetwarzaniem dwutlenku węgla w tlen, oraz świetnie stabilizuje wilgotność powietrza na optymalnym poziomie dla ludzkiego organizmu, stąd jest polecana przez naukowców do uprawiania jej w sypialniach. Badania wykazały, że rośliny te fantastycznie oczyszczają pomieszczenia z substancji szkodliwych, pochodzących z farb i klejów używanych we wnętrzach, dla tego, bardzo ważna jest ich obecność w nowo wybudowanych budynkach, lub świeżo po ich remoncie. Sam uprawiam kilka odmian wężownic w swoim domu, nie tylko ze względu na ich piękny wygląd ale przede wszystkim, by łagodzić objawy astmy występujące w mojej rodzinie. To działa!