Strelicje & Helikonie - uprawa i wymagania

#STRELITZIA kompletny przewodnik po uprawie strelicji reginae agusta nicolai oraz helikonii

Rodzaj strelicja

Rodzaj roślin strelicjowatych obejmuje zaledwie pięć gatunków. Występują w Mozambiku, Zimbabwe, Południowej Afryce, Bostwanie oraz w wielu tropikalnych krajach jako rośliny introdukowane. 

Gatunki strelicji w uprawie

Powszechnie uprawiane są dwa gatunki Strelicji: 

• augusta nicolai,
• Reginae. 

Ta pierwsza cieszy się niesłabnącą popularnością dzięki swoim ogromnym, dekoracyjnym liściom, druga zaś dzięki swoim oryginalnym, kolorowym kwiatostanom. 

Strelicja wymagania

Strelicje oraz helikonie to rośliny proste w uprawie, ale tylko wtedy gdy spełnimy trzy podstawowe wymagania - dużo światła słonecznego oraz odpowiednie podłoże. Nie należy w przypadku tych roślin zapominać o właściwym nawożeniu. 

Jaka doniczka do strelicji?

Rośliny te rosną najlepiej w ciasnych pojemnikach. Ciasnych to znaczy takich, w których ich korzenie nie mają zbyt dużo wolnej przestrzeni do rozrostu. Takie podejście do uprawy owocuje znacznie szybszym przyrostem oraz wzrostem masy zielonej. 

Jak często podlewać strelicje?

Rośliny te docenią stale wilgotne podłoże. Substrat nie może być jednak mokry. Korzenie poza dostępem do wody, muszą mieć także dostęp do tlenu i powietrza. Brak wymiany gazowej w substracie owocować będzie gniciem korzeni. 

Strelicja nawożenie

Strelicje nawozimy intensywnie w sezonie wzrostu. Najlepiej co drugie podlewanie. Nawożenie powinno być kompletne czyli zawierać zarówno makro i mikroelementy. 

Strelicja reginae królewska

 Strelitzia reginae / Strelicja królewska to roślina ciesząca się ogromną popularnością w ostatnich latach. Zawdzięcza to wyjątkowemu ulistnieniu oraz wyjątkowym kwiatostanom. Liście Strelicji królewskiej mają owalny, podłużny kształt oraz osadzone są na dugich, skupionych w rozety ogonkach liściowych. Nadaje to roślinie wyjątkowego, minimalistycznego, wręcz chciałoby się powiedzieć "designerskiego" charakteru.

Strelicje mogą przypominać krzew / drzewo, są jednak bylinami. To co wygląda na pień, to osadzone blisko siebie ogonki liściowe, które wyrastają z podziemnych kłączy. Kwiatostany składają się z barwnych działek kielicha, przypominających pióropusze, o intensywnej pomarańczowo-żółtej barwie i niebieskich zrośniętych płatków korony.

Płatki te wyrastają z poprzecznej, łódeczkowatej pochewki liściowej, nazywanej 'spatha'. Całość zarówno ubarwieniem jak i kształtem przypomina egzotyczne ptaki, stąd handlowa nazwa rośliny "Bird of paradise" - "Rajski ptak".

Strelicje królewskie, w zależności od odmiany, dorastają do 1-2 metrów wysokości. Kwitną wyłącznie dorosłe okazy Strelicji. Za takie uznaje się rośliny 3 - 4 letnie, które uprawiane są w optymalnych warunkach.

Strelicja augusta nicolai

Strelitzia augusta nicolai, nazywana także strelicją białą bądź białym rajskim ptakiem to roślina o ogromnych blaszkach liściowych, osadzonych na długich i grubych ogonkach. Liście Strelicji augusta nicolai charakteryzują się ciekawą budową blaszki. Znajdziemy na niej naturalne perforacje w formie rowków. Ich zadaniem jest ochrona ogromnych liści przed silnym wiatrem i zaleganiem wody. Gdy na roślinę oddziałuje zbyt silny wiatr, perforacje pękają, a liście dzięki temu stawiają mniejszy opór. 

Strelicja augusta nicolai, podobnie jak jej kuzynka reginae, także kwitnie. Jej kwiatostan ma identyczną budowę, różni się jednak wybarwieniem, które jest biało - czarne oraz osiąga znacznie większe rozmiary. Strelicja augusta nicolai w optymalnych warunkach uprawy osiąga nawet kilkanaście metrów wysokości. Czyni ją to, tuż przy Pielgrzanie madagaskarskim, największym przedstawicielem wśród imbirowców.

Strelicja augusta nicolai bardzo rzadko kwitnie w warunkach uprawy domowej, a jej kwiatostan nie jest tak atrakcyjny jak Strelicji królewskiej. 

Strelicja uprawa

Opis uprawy znajdzie zastosowanie w przypadku wszystkich gatunków Strelicji, a także w przypadku Helikonii. 

Mówiąc o uprawie Strelicji, pierwszą rzeczą, o której należy wspomnieć jest światło. Rośliny te cechują się ogromnym zapotrzebowaniem na światło słoneczne. Im więcej tym lepiej. Jest ono konieczne do prawidłowego wzrostu i rozwoju rośliny. Czyni je to idealnymi roślinami tarasowymi, szklarniowymi oraz do ogrodów zimowych. Bez światła rośliny nie tylko, nie zakwitną, ale także znacznie spowolnią swój wzrost, zaczną karłowacieć, a z czasem obumierać. 

Strelicje podlewamy często i obficie, ale zawsze dopiero wtedy, gdy wierzchnie warstwy podłoża zdążą przeschnąć, w przeciwnym razie bardzo łatwo doprowadzimy do przelania substratu i gnicia bryły korzeniowej.

Strelicje są roślinami bardzo "żarłocznymi". W sezonie wzrostu rośliny należy regularnie nawozić (najlepiej co drugie podlewanie). Używamy w tym celu nawozów wieloskładnikowych, zawierających mikro oraz makroelementy. W celu pobudzenia kwitnienia w przypadku Strelicji królewskiej zalecane jest stosowanie nawozów do pomidorów i ogórków. Zawierają one w swoim składzie podwyższone stężenia fosforu i potasu - składników, które bardzo korzystnie wpływają na budowę bryły korzeniowej oraz kwitnienie i związywanie owoców. 

Strelicje preferują "ciasne pojemniki". Rośliny przesadzamy dopiero w momencie, w którym korzenie wyraźnie przerastają otwory drenażowe donicy, bądź bryła korzeniowa silnie rozpiera ścianki pojemnika. Sprzyja to szybszemu i intensywniejszemu wzrostowi masy zielonej. Roślina mając dużo miejsca na rozwój korzeni, skupi się przedewszystkim na ich budowie. 

Strelicje wymagają odpowiednich warunków zimą. Rośliny trzymane na tarasie bądź w ogrodzie wnosimy do domu. Ustawiamy je na najaśniejszym możliwym stanowisku. Warto pomyśleć o zakupie specjalnych lamp do doświetlania roślin. Strelicje, którym w sezonie zimowym nie dostarczymy wystarczającej ilości światła staną się bardzo podatne na choroby, agrofagi, zaczną karłowacieć, tracić turgor, a w skrajnych przypadkach zamierać.

Podłoże do uprawy Strelicji oraz Helikonii powinno być żyzne, utrzymujące wilgotność oraz dobrze zdrenowane i oddychające. Zróżnicowana frakcja substratu jest konieczna dla uzyskania porządanych efektów oraz naturalnej stymulacji rośliny do wzrostu. 

Skład podłoża dla strelicji - proporcje

1. Wysokiej jakości podłoże z torfu wysokiego (50% mieszanki). Podłoże to stanowi bazę odżywczą dla rośliny, dobrze utrzymuje wilgotność, ale w porównaniu z torfem niskim, szybko wysycha co zapobiega przelaniu substratu oraz rozwojowi patogenów. 
2. Keramzyt (10% mieszanki) – zmniejsza napięcie powierzchniowe podłoża, powodując że nie traci ono właściwości retencyjnych. Różnicuje frakcję oraz gęstość substratu tworząc w nim kieszonki powietrzne, dzięki czemu korzenie rośliny mają stały dostęp do tlenu i powietrza.
3. Perlit (20% mieszanki) – podobnie jak keramzyt rozluźnia podłoże, bardzo dobrze napowietrza oraz utrzymuje wilgotność. Stanowi też element wzbogacający frakcję, co imituje różnorodność składu gleb w środowisku naturalnym, stymulując rozrost bryły korzeniowej. 
4. Czips kokosowy oraz włókno kokosowe w stosunku 1:1 (10% mieszanki) - stanowią kolejny element różnorodnej frakcji podłoża. Napowietrzają substrat oraz utrzymują wilgotność. 
5. Glinka ogrodnicza (10% mieszanki) – utrzymuje wilgotność podłoża. Nie powoduje jednak zbytniego nasycenia substratu wodą, co potrafią czynić hydrożele. Jest idealną alternatywą dla naturalnej gliny, która w czystej postaci jest dość trudna do kupienia, a wydobyta na własną rękę z środowiska naturalnego, może być wektorem wielu agrofagów.

Samodzielne wykonanie podłoża dla strelicji

Samodzielne wykonanie podłoża do roślin jest banalnie proste. Wszystkie wymienione składniki należy dokładnie i porządnie ze sobą wymieszać. Gotowy substrat możemy dodatkowo wzbogacić żwirem akwarystycznym oraz piachem. Im bardziej różnorodna frakcja podłoża tym lepiej. 

O co chodzi z frakcją? 

Różnorodna frakcja podłoża to nic innego jak wymieszane ze sobą składniki o różnej wielkości, strukturze, teksturze oraz właściwościach retencyjnych. Substrat dzięki temu nie ulega kompresji podczas podlewania (nie zbija się). 

Nieidealne spasowanie elementów podłoża sprzyja też powstawaniu kieszonek powietrznych, które kluczowe są dla wymiany gazowej w substracie oraz pozwalają oddychać podziemnym organom roślinnym. Wykonane tak podłoże imituje niejednolitość gleb w środowisku naturalnym. Ma to bardzo korzystny wpływ na rozwój roślin oraz stymulację wzrostu. 

Helikonie

Helikonie tak jak Strelicje i bananowce (Musa) należą do imbirowców. Ich uprawa oraz wymagania są niemalże identyczne. 

Wśród helikonii znajdziemy wiele gatunków oraz odmian. Różnią się one kształtami oraz barwami kwiatostanów i wielkością liści. 

Helikonie dużo łatwiej doprowadzić do kwitnienia niż Strelicje, dlatego mogą być świetną alternatywą dla osób kochających uprawę roślin ozdobnych z kwiatów.