Monstera deliciosa - uprawa i wymagania

#MONSTERA DELICIOSA

 ------------------- 

kompletny przewodnik po uprawie monstery deliciosy i jej odmian 

Rodzaj monstera

Rodzaj Monstera w świecie roślin obrazkowatych to zaraz za rodzajem Philodendron, jeden z najbardziej pożądanych i zdobywanych wśród kolekcjonerów roślin. Rodzaj ten liczy sobie około czterdziestu gatunków, pośród których wyróżniamy jeszcze więcej odmian naturalnych, krzyżówek oraz odmian barwnych - tych wynikających z naturalnych mutacji jak i tych stworzonych przez człowieka.

Monstera to rodzaj bardzo zróżnicowany. Znajdziemy gatunki i odmiany tanie, dostępne w każdym sklepie jak i kolekcjonerskie, białe kruki, których ceny na aukcjach internetowych potrafią osiągać kwoty sięgające kilkunastu tysięcy dolarów za małą sadzonkę. Zróżnicowanie wewnątrz rodzaju dotyczy także wyglądu poszczególnych gatunków. Znajdziemy rośliny małe, o niskim, rozłożystym pokroju i niewielkich liściach, jak i gatunki o monstrualnych wręcz rozmiarach, fantazyjnych, pierzastych liściach pnące się w górę bez końca, dopóki nie zabraknie im miejsca. 

Najpopularniejsze gatunki w uprawie

Monstera deliciosa (Monstera dziurawa) – występuję w kilku formach regionalnych. Najpopularniejszymi są small form i big form. „Small form” niegdyś nazywany był Monstera borsigiana, jednak dziś uznaje się, że jest małą formą Monstery deliciosa i nie używa się już osobnej nawy gatunkowej. „Big form” należy zaś uznać za nazwę umowną, mającą na celu odróżnić klasyczną, botaniczną (występująca w naturze, nie zmienioną na potrzeby uprawy doniczkowej) Monsterę deliciosę od wspomnianej wyżej „Small form”. Formy te różnią się przede wszystkim wielkością. „Small form” wytwarza mniejsze liście z mniejszą ilością fenestracji (wycięć i dziurowań na powierzchni blaszki liściowej), chudsze pędy oraz charakteryzuje się nieco wolniejszym wzrostem.

 Monstera adansonii, nazywana w handlu „Monkey mask”. Monstera adansonii jest pnączem o drobnych (w przypadku uprawy doniczkowej) liściach i stosunkowo chudej łodydze. Cechą charakterystyczną są owalne liście o dużej ilości dziur. Jest rośliną charakteryzującą się bardzo szybkim wzrostem oraz niewielkimi wymaganiami co do uprawy. Występuje w kilku formach różnicących się między sobą wielkością liści, szerokością blaszek liściowych jak i mnogością fenestracji (dziur w liściach).

Monstera deliciosa dziurawa 

Monstera dziurawa to niepodważalnie królowa i ikona mody na doniczkową uprawę roślin egzotycznych. Od lat stanowi główny motyw graficzny w całej przestrzeni publicznej, reklamowej i tej bliskiej światu sztuki. Często jest pierwszym i podstawowym gatunkiem niejako otwierającym większe, poważniejsze kolekcje wśród wielu pasjonatów i hobbystów.

Monstera deliciosa , zielone pnącze pochodzące z południowego Meksyku oraz Panamy. Obecnie występujące w naturalnych habitatach wielu krajów stref tropikalnych jako gatunek indukowany. Ma na to wpływ jej ogromna odporność na różne stanowiska uprawy oraz zdolność przystosowania się. Jest gatunkiem szybko rosnącym, mało wymagającym i niezwykle łatwym do rozmnożenia. Jej walory estetyczne docenił cały świat. Cechą szczególną gatunku są ogromne, dochodzące do nawet metra długości, pierzasto powycinane blaszki liściowe. Wycięcia oraz dziurowania w liściach nazywamy fenestracjami.

Aby Twoja monstera zaczęła produkować liście z dziurami(fenestracjami) musi znajdować się na jasnym stanowisku. Rośliny bardzo młode potrzebują trochę czasu zanim zaczną wykształcać fenestracje. W odpowiednich warunkach zwykle pojawiają się one wraz z 4-5 liściem. 

Systematyka:

• Królestwo: rośliny
• Podkrólestwo: rośliny zielone
• Nadgromada: rośliny telomowe
• Gromada: rośliny naczyniowe
• Podgromada: rośliny nasienne
• Nadklasa: okrytonasienne
• Klasa: Magnoliopsida
• Nadrząd: liliopodobne
• Rząd: żabieńcowe
• Rodzina: obrazkowate
• Rodzaj: Monstera
• Gatunek: Monstera deliciosa

Monstera deliciosa stanowisko

Stanowisko jasne / bardzo jasne, bez bezpośredniej operacji słonecznej. Odmiany zielone odnajdą się na stanowiskach o słabszej operacji słonecznej, odmiany kolorowe docenią większą ilość światła słonecznego. 

Jaka ziemia do monstery?

Typowe podłoże do aroidów, tak zwany "bigos". Czyli podłoże przepuszczalne, dobrze natlenione. Podstawowymi składnikami powinny być: ziemia torfowa (torf wysoki), włókno i czipsy kokosowe, perlit, keramzyt, wermikulit. 

Jak często podlewać monsterę deliciose?

Zasada „wilgotno, ale nie mokro”. Monstery podlewamy wtedy, gdy podłoże po poprzednim podlewaniu zdąży przeschnąć. Nie doprowadzamy nigdy do stania rośliny w wodzie jak i nie możemy dopuścić do skrajnego przesuszenia. 

Nawożenie monstery - to trzeba wiedzieć

Monstery intensywnie nawozimy składnikami mikro i makro w sezonie wzrostu (od wczesnej wiosny do późnej jesieni). Jeżeli roślina podejmuje wzrost w miesiącach zimowych - nawozimy tak samo jak w sezonie.

Jak uprawiać monsterę?

Opis uprawy znajdzie zastosowanie w przypadku wszystkich odmian.

Nasze doświadczenia związane z uprawą Monstery dziurawej są krótko mówiąc bardzo pozytywne. Jest to roślina niezwykle wytrzymała, wybaczająca wiele podstawowych błedów, łatwa do ratowania w sytuacjach kryzysowych oraz elastyczna względem stanowiska uprawy.

Najlepiej sprawdzają się stanowiska jasne i bardzo jasne, lecz nigdy nie możemy zapominać o tym, że Monstera nie wybaczy nam bezpośredniej operacji słonecznej. Zbyt silne światło słoneczne spali jej liście co objawi się czarnymi plamami na ich powierzchni. Roślina odnajdzie się również na stanowiskach lekko zacienionych, znacznie spowolni to jednak jej wzrost.

Monstery preferują podłoża lekkie i bardzo lekkie (przepuszczalne, o zróżnicowanej frakcji, dobrze napowietrzone, szybko wysychające). W naszej uprawie najlepiej sprawdziła się mieszanka o proporcjach: 60% czips kokosowy, 20% podłoże uniwersalne z torfu wysokiego, 10% keramzyt, 10% perlit. 

Podłoże w uprawie monster powinno być stale wilgotne, ale nigdy mokre. Nie możemy zatem doprowadzać do jego skrajnego przeschnięcia jak i nie dopuszczamy do tego, by roślina stała przez dłuższy czas w wodzie. 

Monstery są roślinami o bardzo intensywnym wzroście. Odpowiednio uprawiane, w ciągu sezonu, potrafią podwoić objętość masy zielonej oraz swoją wysokość. Należy pamiętać, że Monstera deliciosa to pnącze. Z tego faktu wynika konieczność prowadzenia jej na odpowiedniej podporze, bez której roślina znacznie spowolni swój wzrost, masa zielona zacznie karłowacieć, a ogólna kondycja rośliny ulegnie znacznemu osłabieniu. Podpora dla monstery powinna być stabilna, dość gruba (około 6-10 cm średnicy) oraz dobrze utrzymywać wilgotność. Najlepiej sprawdzą się paliki pokryte mchem torfowym. Roślina zacznie przyrastać do nich swoimi korzeniami powietrznymi, a jeśli zdecydowana większość jej międzywęźli znajdzie się w bezpośrednim kontakcie powierzchniowym z podporą, wystartuje z bardzo intensywnym wzrostem i produkcją coraz większych liści.

Monstery to rośliny dość „żarłoczne”. Wymagają systematycznego i odpowiedniego nawożenia. W praktyce najlepiej sprawdza się koktajl nawozowy, złożony z uniwersalnego nawozu NPK (azot, fosfor, potas) oraz nawozu ze składnikami mikro (cynk, miedź, wapń, żelazo, molibden, mangan).

Na rynku znajdziecie wiele nawozów o pełnym składzie idealnie spełniających te kryteria. W sezonie intensywnego wzrostu nawozimy  monstery co 14 dni dbając o to żeby podawany nawóz był „przyrządzony” zgodnie z zaleceniami producenta (z lekkim „marginesem rozcieńczenia” - w przypadku nawożenia, mniej często oznacza więcej).

Jeśli monstery podejmują intensywny wzrost w miesiącach zimowych, nawozimy je dokładnie tak samo jak w sezonie letnim, dbając o to, by znajdowały się na możliwie jasnym stanowisku. Najczęstszymi szkodnikami monster, z którymi zmagam się w codziennej uprawie, są wciornastki, przędziorki oraz wełnowce.

W każdym z tych przypadków należy zastosować odpowiednią kurację biologiczną bądź chemiczną. Monstery są bardzo prostymi „zawodnikami” do rozmnażania. Pozyskanie sadzonek ciętych z tych roślin jest banalnie proste. Odpowiednio przygotowane niezwykle szybko ukorzeniają się, a posadzone później do docelowego podłoża, natychmiast podejmują wzrost. Monstery preferują „ciasne doniczki”. Oznacza to, że w doniczce powinno znajdować się niewiele, niezajętej przez korzenie przestrzeni. Takie podejście do uprawy gwarantuje szybki wzrost rośliny oraz w znacznym stopniu zapobiega przelewaniu podłoża.